Nowalijkami nazywamy młode, wiosenne warzywa, które pojawiają się pierwszy raz w sezonie. Pojawienie się ich budzi w nas pozytywne nastawienie, gdy nasz organizm po zimie zaczyna odczuwać niedosyt witamin i minerałów. Pojawia się również pytanie - czy nowalijki są zdrowe?
Do nowalijek zaliczamy:
- sałatę
- rzodkiewki
- pomidory
- młodą marchewkę
- ogórki
- szczypiorek
- rzeżuchę
- natkę pietruszki
- cebulę dymkę
Wartości odżywcze warzyw uprawianych w szklarniach są zbliżone do tych rosnących na polu. Nowalijki mogą zawierać mniej witaminy C i bioflawonoidów - jest to związane z brakiem lub małą ilością światła słonecznego.
Zdecydowanie większą różnicę poczujemy w smaku, gdyż z powodu ograniczonej ilości światła słonecznego nie wytwarza się wystarczająco dużo cukrów i substancji zapachowych.
Bezsprzecznie mniej smaczne są pomidory, które są zrywane niedojrzałe i umieszczane w komorach z etylenem - gazem, który ma za zadanie przyspieszyć proces dojrzewania. Ta metoda nie pozbawia warzyw składników odżywczych ani mineralnych. W wyrośniętym, ale jeszcze zielonym pomidorze znajdują się już wszystkie witaminy i minerały. Zaczerwieniony w komorze z etylenem będzie mniej słodki.
- Rzodkiewki są bardzo dobrym źródłem kwasu foliowego, dlatego też są polecane kobietom planującym ciążę.
- Ogórki ze względu na dużą zawartość wody, nie są zbyt bogate w witaminy i minerały. Zawierają jod i witaminę A.
- Sałata ma właściwości bakteriobójcze, przyspieszające gojenie ran a także pomaga pokonać infekcje. Zawiera przeciwutleniacze, które chronią przed zwyrodnieniem plamki żółtej.
- Pomidory mają najwięcej witaminy C, witaminy E oraz beta- karotenu. Znajdziemy w nich również witaminę K oraz witaminy z grupy B. Są doskonałym źródłem potasu oraz likopenu.
- Szczypiorek zawiera przeciwutleniacze oraz sporo jodu. Powinny go unikać osoby cierpiące na zgagę.
- Rzeżucha ma dużo witaminy C, oraz neutralizuje rakotwórcze związki znajdujące się w dymie tytoniowym.
- Natka pietruszki dostarcza więcej witaminy C niż cytrusy. Ponadto zawiera duże ilości żelaza, beta- karotenu i witaminy A.
- Cebula dymka jest bogata w witaminę A i witaminę C, a także w beta- karoten i kwas foliowy.
Czy nowalijki są szkodliwe?
Niestety, ale do nawożenia nowalijek stosuje się dużo nawozów sztucznych ze związkami azotu. Rośliny przyswajają je nieselektywnie - to oznacza, że wchłaniają ich tyle, ile im dostarczymy a nie tyle, ile potrzebują. Przeprowadzane kontrole bardzo często wykazują, że dostarczamy ich za dużo - dozwolone normy są przekroczone. Najwięcej azotanów gromadzi się w liściach i korzeniach, co oznacza że najwięcej ich znajdziemy w sałacie, rzodkiewkach czy marchewce.
Nadmiar związków azotu może być u człowieka przyczyną zatrucia, a na dłuższą metę również zwiększać ryzyko nowotworów.
Niestety, nie jesteśmy w stanie rozpoznać, czy warzywa, które mamy zamiar kupić, są przenawożone, czy nie, bo nie świadczy o tym ani wielkość, ani kolor. Pozostaje więc jedynie zaopatrywać się u znajomych i zaufanych rolników.
